سنگ عقیق و انگشتر عقیق
سنگ عقیق
عقیق یا آگات از سنگ های نیمه قیمتی و جزو کانی هایی است که از یک سری عنصر شیمیایی تشکیل شده است. عقیق سنگی سیلیسی و نوعی از در کوهی است. عقیق به رنگ های سفید تا خاکستری تیره و سیاه، زرد تا قرمز، سبز و آبی‌رنگ روشن است و بین جواهرات جایگاه دوم سنگی معروف می باشد. [1] انگشتر عقیق
چگونگی تشکیل سنگ عقیق
در فرهنگ فارسی معین آمده است: عقیق در نتیجه جریانهای آب در سنگهای سیلیسی یا سنگهای سیلیکات دار و یا در سود برخواستن گازهای اسید از درون زمین ایجاد میگردد و در خلال سنگهای دیگر بوجود میاید. مخصوصاً میان سنگهای آذرین سطحی که ساختمان سماکی دارااست.[2]
بهترین عقیق ها
در تحفه حکیم زاهد آمده می باشد که بهترین آن سرخ، زرد و سفید می باشد.[3] گفته حکیم بازهد شاید برگرفته ماجرا بشیر دهان باشد که می‌گوید: به امام باقر علیه السلام گفتم: «چه نگینی برای انگشترم انتخاب کنم؟»
فرمود: «چرا عقیق سرخ و زرد رنگ و سفید را تعیین نمی کنی؟ اینها در فردوس، سه کوه‌اند. معدن عقیق سرخ در بهشت در کنار خانه رسول خدا است، معدن عقیق زردرنگ در کنار خانه فاطمه علیهاالسلام و معدن عقیق سفید در کنار خانه امیرالمؤمنین علی علیه السلام.
پای هر کوهی رودی جاری است از برف سردتر، از عسل شیرین تر و از شیر سفیدتر که جز محمد و آل محمد و شیعیانشان از آن نمی نوشند. هر سه رود از حوض کوثر سرچشمه می‌گیرند و به یک جا می ریزند. این کوه های سه‌گانه معبود را تسبیح و برای دوستان عزیز آل محمد استغفار می کنند. شیعه‌ها آل محمّد هرکدام از این سه عقیق (سرخ، زرد رنگ، سفید) را به انگشت خود کنند، جز خیر و نیکویی و فراوانی ِ روزی و امنیت از بلاها و شر فرمانروا ستمگر و انچه که مایه خوف آدمی می باشد نخواهند مشاهده کرد.[4]
در اختیارات بدیعی آمده است: اجناس آن بسیار می باشد در بلاد یمن و ساحل بحر روم و نیکوترین آن بود که بغایت سرخ و بدیهی بود. [5]
نزهةالقلوب نیز همین نوشته‌ی‌علمی آمده می باشد: بر یک‌سری مدل می باشد و سرخ آن که صفای لون اضافه داراست به بود و آن در ملک یمن طولانی تر است.[6]
اشکال عقیق
عقیق سلیمانی: عقیق سلیمانی یا سنگ باباقوری یا خلنگ مدل رگه دار سنگ یمانی (chalcedony) است. سنگ یمانی خود گونه ای از در کوهی (کوارتز) می باشد.
رنگ رگه های عقیق سلیمانی سفید و سیاه می باشد. به آن گونه که رگه های رنگی اش به جای سیاه، طیف هایی از قرمز رنگ می‌باشند عقیق یمانی (Sardonyx) می‌گویند. عقیق یمانی را معمولاً به صورت گنبدی یا به صورت تیله می تراشند. برخی از عقیق های سلیمانی طبیعی می‌باشند البته بسیار از آن ها را با نقاشی کردن و لکه دار کردن عقیق تولید میکنند.[7]
عقیق سرخ؛ عقیق احمر. نوعی عقیق که دارای رنگ سرخ آتشی می باشد و در جواهرسازی مصرف میشود.[8]
عقیق سیاه؛ عقیق اسود. نوعی سنگ آذرین شیشه ای چهره تیره از مدل سنگهای آتشفشانی قلیایی که شبیه شیشه های سیاه یا سبز (مثل شیشه ته بطری های شکسته) می باشد، به همین جهت به آن شیشه آتشفشانی نیز گویند. این سنگ چون دارای رنج و برندگی بالنسبه جذاب است انسانهای اول وسایل دفاعی خود را (از قبیل سرنیزه و کارد و سوزن و غیره) از این سنگ می ساخته اند. ساختمان این سنگ در زیر میکروسکپ اکثر وقت ها به صورت جمع های بی چهره می باشد و ندرةً دارای بلورهای فلدسپات هست. حجرالمینا، عقیق اسود، البسیدین، شیشه آتشفشانی و شیشه معدنی.[9]
عقیق رُطَبی؛ عقیقی می باشد سرخ تیره و خطوطی سفید و نازک در آن میباشد.[10]
عقیق چشم بلبلی؛ نوعی عقیق شجری می باشد که دارای دوایر متحدالمرکز کوچکتری می باشد. مورد این کانی به رنگ صورتی معدود رنگ است.[11]
عقیق دلربا؛ نوعی عقیق براق با جلوه ای زیاد.[12]
تاثیرات انگشتر عقیق بدست کردن
استجابت دعا
در ارشادوراهنمایی القلوب آمده می باشد: سزاوار می باشد از براى کسى که دعا می کند پاک و رو به قبله باشد و یکى از آداب دعا این است که در مکان هاى شریفه و در اوقات شریفه و بعداز نماز باشد و در دستش انگشتر عقیق باشد. روایت دارد دستى که در آن انگشتر عقیق باشد دعایش رد نمی شود و فرمود: دستى بسوى اسمان بلند نمی شود که دوست‌تر باشد در نزد آفریدگار از دستى که در آن عقیق است و آن عقیق امان می باشد در مسافرت و حضرت رسول فرمود: دو رکعت نماز با انگشتر عقیق بهتر است از هفتاد رکعت بدون انگشتر عقیق و فرمود: عقیق اولین گوهرى می باشد که اقرار به یگانگى خداوند و نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و ولایت على علیه السلام کرد و خدا مقدر فرمود: هر دستى که در آن انگشتر عقیق باشد و به دعا بلند شود آن را رد نکند و آن را کیفر نکند.[13]
به دور شدن از فقر
امام راست گو علیه السلام می‌فرمایند: «هر کس انگشترى داشته باشد که نگین آن عقیق باشد فقیر نخواهد شد و مقدر او جز بهترین تقدیرات نخواهد بود».[14]
ایمنی در هجرت
در کتاب \\\"آداب سفر در فرهنگ وتمدن نیایش\\\" به نقل از کتاب «آرامش العقیق والتّختّم به» نوشته‌ى سید قریش سبیع ابن مهنّاى علوى مدنى به سند متّصل از امام راستگو علیه السلام آمده است: «انگشترى عقیق مایه ى ایمنى در سفر است».[15]
غربت از گزند و بلا
سیّد قریش سبیع ابن مهنّا از غیداق و به سندها او از ابوهاشم داود جعفرى رحمه اللَّه نقل مى‌کند که او گفت: اسماعیل بن جعفر گفت: حضرت ابوجعفر محمّد بن على، امام باقر علیهماالسّلام، به من فرمود: «پسرم، هر کس صبح کند در حالى که انگشترى عقیق در دست راست خود کرده باشد و پیش از آن که کسى را ببیند، نگین انگشترى را به طرف کف دست بگرداند و سوره‌ى «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ » را تا آخر بخواند، بعد از آن بگوید: آمنت باللَّه وحده لاشریک له و کفرت بالجبت والطّاغوت و آمنت بسرّ آل محمّد و علانیتهم و ظاهرهم و باطنهم و أوّلهم و آخرهم، (یعنى: به خدایى که یگانه و بى‌همتاست، ایمان آوردم و از جبت و طاغوت بیزارى جستم و به امور نهان و آشکار و ظاهر و درون و اوّل و آخر آل محمّد صلوات اللَّه علیهم اجمعین معتقد گردیدم)، خدا در آن روز او را از گزند بلاهایى که از آسمان فرود مى‌آید و یا به عرش بالا مى‌رود و زیان‌هاى روى زمین و آنچه از درون آن برآید، سهل و آسان نگاه مى‌دارااست و آن روز را تا شب در مراقبت خدا و در پناه ولىّ او خواهد بود.
و همو در حدیث دیگری از امام باقر علیه السّلام نقل کرده می باشد که آن حضرت بعد از نام بردن از عقیق و بیان انواع مختلف آن، در پایان گفتار مفصّلى، چنین فرمود: هر کس یکى از انواع آن عقیق‌ها را به انگشت نماید و از پیروان آل محمّد صلوات اللَّه علیهم اجمعین نیز باشد، جز نیکى نبیند و خوبى و گشایش روزى و بى‌نیازى از مردم و ایمنى از تمام بلاها نصیبش گردد و همچنین مایه‌ى آسودگى از شرّ زمام‌دار بیدادگر و از هر کسى است که آدم از او مى‌ترسد.[16]
امان از کیفر به آتش
زیاد قندى از حضرت موسى بن جعفر، از پدران بزرگوارش علیهم السّلام از حسین بن على علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: هنگامى که آفریدگار، موسى بن عمران را آفرید و در طور سینا با او حرف اعلام کرد، بر زمین نظرى افکند و از فروغ و روشنایی روى خود عقیق را آفرید، سپس فرمود: بحقّ خودم بر خود لازم کردم که کسى را که (انگشترى) عقیق دست کند، به آتش مصیبت نکنم به شرط آن که على علیه السّلام را دوست داشته باشد.[17]